2- اقلیم منطقه

در طراحی ویلا عنصر اثر گذار در طراحی بحث اقلیم است و باید ویلا براساس ویژگی‌ اقلیمی آن منطقه و متناسب با آن طراحی شود، چرا که مثلا ویلایی که در منطقه شمال کشور طراحی شده به هیچ وجه مناسب با اقلیم مناطق کویری نیست. در نتیجه هر اقلیم طراحی مخصوص به خود را دارد.

در ادامه با ویژگی‌های اقلیمی هر منطقه و نحوه‌ی طراحی ویلا در آن بیشتر آشنا می‌شویم:

• اقلیم معتدل و مرطوب

اقلیم مناطق شمال ایران از نوع معتدل و مرطوب می‌باشد. این مناطق به دلیل محبوس بودن بین دریای خزر و رشته کوه‌های البرز به شدت شرجی و مرطوب می‌باشد، و همچنین در بیشتر فصول سال شاهد بارندگی در این منطقه می‌باشیم. بر همین اساس در طراحی ویلا در این مناطق باید به نکات زیر توجه کرد:

• حتما ساختمان بر روی کرسی بنا شود.
• استفاده از عایق رطوبتی مقاوم در برابر آب و رطوبت فراوان
• به دلیل نبود نور کافی در بسیاری از فصول سال پنجره‌ها تا حدامکان عریض در جهت‌های جنوب و جنوب شرقی برای استفاده حداکثری از نور خورشید
• استفاده از تراس و بالکن‌های قوی جهت استفاده از مناظر و دیدهای اطراف
• کشیدگی شرقی- غربی پلان جهت استفاده از بادها تا تهویه‌ی هوا به صورت طبیعی انجام شود. هرچه پیچیدگی در فرم کمتر باشد، تهویه هوا بهتر صورت می‌گیرد.
• استفاده از سقف شیبدار و شیروانی به دلیل بارش فراوان
• استفاده از سازه بتنی به جای فلزی به دلیل عدم زنگ‌زدگی و فرسودگی
• استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی بالا نسبت به اختلاف دمای تابستان و زمستان و همچنین در برابر رطوبت زیاد و باران فراوان، مقاوم باشد.

عوامل اقلیمی آب و هوای معتدل	راهکارها در طراحی
رطوبت نسبی بالای هوا	سامان یابی غیرمتمرکز و پراکنده ساختمان‌ها
	جهت‌گیری ویلا به سمت وزش نسیم مطلوب
	سد کردن مسیر بادهای نامناسب فصول سرد
رطوبت نسبی بالای خاک	ارتفاع گرفتن از سطح زمین
تابش آفتاب و استفاده از نور جنوب	نسبت 6/1:1 در اضلاع فرم ساختمان
	کشیدگی در محور شرقی- غربی
	بهره‌گیری از نور جنوب
بارندگی فراوان	استفاده از بام شیبدار
تاثیر فضای سبز بر وزش باد و ایجاد سایه	استفاده بهینه از فضای سبز

• اقلیم گرم و خشک

این اقلیم دارای درجه حرارت بالا در اغلب اوقات سال است و تحت تابش شدید آفتاب قرار دارد. دارای تابستان‌های گرم و طولانی و زمستان‌های سرد و گزنده است.

بارش باران در این مناطق بسیار ناچیز است و باعث خشک بودن هوا می‌شود. به دلیل عدم رطوبت، اختلاف دمای روز و شب بسیار زیاد است. به دلیل دمای بالا در روز باید تمام روزنه‌ها بسته باشد و باید از خنکی هوا در شب استفاده شود. در این اقلیم باید تبادل حرارت جداره‌ها با فضای بیرون به حداقل برسد. لذا استفاده از فرم‌های فشرده و متراکم در پلان جهت طراحی ویلا توصیه می‌شود.

از نکات قابل توجه در طراحی ویلا این اقلیم:

• استفاده از گودال باغچه یا به عبارتی فضای خالی در بین فضای ویلا باعث ایجاد آسایش حرارتی فضاهای داخلی می‌گردد.
• استفاده از پلان‌های متراکم و به صورت عمقی
• استفاده از پنجره‌ها با عرض محدود، جهت کنترل نور و گرمای ورودی
• استفاده از سایبان متحرک یا ثابت بر روی بازشوها، مانع ورود نور خورشید به داخل ساختمان می‌شود.
• استفاده از بام تخت یا گنبدی
• استفاده از متریالی همچون آجر و خشت که دارای ظرفیت حرارتی بالایی باشند و مانند یک عایق حرارتی عمل کنند.
• استفاده از رنگ‌های روشن در نما به دلیل بازتاب بالای نور خورشید

•  اقلیم گرم و مرطوب

این مناطق از لحاظ اقلیمی تابستان‌های نسبتا طولانی و گرم و شرجی و زمستان‌های کوتاه دارند به گونه‌ای که فقط دو ماه از سال (دی و بهمن) تا حدودی هوا خنک است. به سبب نزدیکی به خلیج فارس و دریای عمان، درصد رطوبت هوا بالاست و به دلیل نبود بارندگی در این مناطق هوا به شدت گرم است.

اهداف طراحی ویلا در اقلیم گرم ومرطوب:

• طراحی باید به گونه‌ای انجام شود که دمای فضای داخلی کاهش یابد.
• استفاده از سایبان برای محافظت از سازه ویلا در برابر تابش نور خورشید
• استفاده از فرم کشیدگی شرقی- غربی ساختمان به جهت استفاده از کوران در داخل ساختمان و کاهش رطوبت داخلی
• استفاده از سقف مسطح به جهت عایق حرارتی
• ارتفاع بلند ساختمان
• انتخاب مصالحی که هم در مقابل رطوبت و هم گرما مقاومت داشته باشد. این مصالح باید ظرفیت حرارتی کمی داشته باشد تا حرارت کمتری را جذب کنند.

• اقلیم کوهستانی

از جمله الزاماتی که در طراحی ویلا در اقلیم کوهستانی باید در نظر گرفته شود:

• توجه به شیب زمین و استفاده درست از آن
• توجه به شیب بام
• توجه به زاویه تابش نور خورشید و بهره‌مندی از آن
• استفاده از مصالح به صورت عایق جهت عدم نفوذ سرما به داخل بنا
• عدم استفاده از کنسول‌های بلند در بنا به جهت عدم سایه اندازی بر قسمت‌های دیگر
• عدم ایجاد پلان گسترده در سطح
• استفاده از فضای پیش‌ورودی به جهت عدم نفوذ هوای سرد به داخل
• جهت وزش باد

یکی از مقوله‌های تاثیرگذار بر بحث طراحی ویلا، وزش باد است. ساختمان باید دارای مسیری برای گردش و عبور جریان هوا در اطراف خود باشد. از عواملی که در جریان هوا به داخل ساختمان موثر است می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. جهت استقرار ملک
2. خصوصیات خارجی بنا
3. کوران
4. جهت بازشو
5.  نوع پوشش گیاهی دور ساختمان

از عوامل تاثیرگذار بر روی پلان:

1. تاثیر مستقیم پیش‌آمدگی در پلان
2. ایجاد پخی در کنج‌ها و زوایای مقابل باد جهت افزایش بهره‌وری از انرژی باد
3. تعبیه بازشو در محل کوران
4. استفاده ازجلوآمدگی بام
5. تعبیه ورودی در محل عقب نشسته پلان

• زاویه تابش خورشید

یکی دیگر از عواملی که در طراحی ویلا باید به آن توجه ویژه گردد، زاویه تابش آفتاب می‌باشد. اگر این زاویه مناسب باشد می‌توانیم بگوییم ویلا دارای نورگیری مناسب است. اهمیت تابش نور خورشید به اقلیم منطقه و فصول مختلف سال بستگی دارد.

در مناطق سردسیر استفاده حداکثری از تابش نور خورشید مورد نیاز است و ساختمان باید در جهتی قرار بگیرد که تابش آفتاب را دریافت نماید. برعکس آن در هوای گرم جهت‌گیری ساختمان باید به گونه‌ای باشد که شدت نور آفتاب در جداره‌ها به حداقل برسد.

فضاهایی که رو به شمال هستند نور مستقیم دریافت نمی‌کنند و فقط دارای نور پراکنده بدون سایه و انعکاس ایجاد می‌کنند، قرار دادن فضاهایی مانند آشپزخانه، اتاق تماشای تلویزیون یا اتاق کار در این مکان مناسب است.

نور جنوب بهترین نور است که در فضای خانه می‌تواند وجود داشته باشد و با توجه به سایه و انعکاسی که ایجاد می‌کند اجازه می‌دهد تا با حجم‌ها بازی شود و منظره زیبایی را ایجاد می‌کند. به همین دلیل قرار دادن فضاهایی مانند پذیرایی، استخر در این محیط مناسب است.

نور شرق، روشنایی صبحگاهی است که بهترین محل برای قرارگیری اتاق خواب و غذاخوری است تا بیشترین استفاده را از نور صبحگاهی داشته باشید.

نور غربی به صورت نور شدید است و بهتر است فضاهایی مانند راه‌پله، انباری استفاده شود.

• نوع بافت شهری

بافت شهری از عواملی است که بر روی طراحی ویلا تاثیر می‌گذارد. آنچه که در منظر بافت شهری مهم است هماهنگی و ایجاد توازن بین ساختمان‌هاست. طراحی ویلا باید به گونه‌ای باشد که بر سیمای اصلی شهر تاثیر منفی نگذارد. بر همین اساس شما برای ساخت ویلا باید مطابق با جانمایی ویلاهای موجود در آن خیابان عمل نمایید و نمی‌توانید هر جایی که دلتان خواست بنای خود را احداث کنید.

• قوانین شهرداری

شما قبل از اقدام به انجام عملیات ساختمان برای ساخت ویلا، ابتدا باید نسبت به دریافت پروانه ساخت از شهرداری اقدام نمایید. اطلاعاتی که در پروانه ساخت درج می‌شود عبارتند از: مساحت زیربنا، تعداد طبقات مجاز، شماره پلاک ثبتی ملک، مشخصات مهندس ناظر، نوع اسکلت، کروکی زمین، تاریخ صدور پروانه ساختمانی و مشخصات پیمانکار

مراحل اخذ پروانه ساخت:

• تشکیل پرونده
• دستور صدور بازدید
• بررسی گزارش کارشناس فنی و کاربری ملک
• دستور نقشه
• طراحی نقشه
• پرداخت عوارض شهرداری
• تهیه مدارک پیش‌نویس
• چاپ پروانه
• افراد که از ویلا استفاده می‌کنند

طراحی ویلا در واقع فضای اقامتی با ویژگی‌ خاص خود است که مرز میان محل سکونت انسان را با طبیعت کم رنگ می‌کند و در واقع باعث ایجاد پیوند انسان و طبیعت می‌شود.

از طرفی دیگر، همانطور که می‌دانید نوع سبک و طراحی ویلا تاثیر زیادی بر روحیه‌ی ساکنان آن دارد. همه ما دوست داریم ویلای رویایی خود با ایده‌آل‌های ذهنی خودمان داشته باشیم. اهمیت طراحی ویلا علاوه بر فرآهم آوردن سرپناه برای ساکنان، در بوجود آوردن محیطی آرام و دلپذیر برای زندگی افراد آن بسیار موثر است.

از جهتی دیگر یکی از نکاتی که باید در طراحی ویلا دقت شود، توجه به عملکرد آن با توجه به افراد استفاده کننده از ویلا می‌باشد. از همین روی بررسی و مطالعه دقیق در زمینه اینکه چه افرادی قرار است از فضای این ویلا استفاده کنند و چه نیازهایی دارند، طراح را برای رسیدن به آنچه مطلوب کارفرماست یاری می‌رساند.

هزینه های مربوط به طراحی و ساخت ویلا

• طراحی ویلا: هزینه طراحی ویلا براساس متراژ و سبک طراحی ویلا و متراژی که طراحی می‌شود تعیین می‌گردد.
• طراحی سازه: طراحی سازه ویلا براساس نقشه‌های ویلا محاسبه و تعیین می‌شود.
• اجرای ویلا: بعد از تایید نقشه‌های معماری و سازه، متره برآورد هزینه‌های ویلاسازی مشخص می‌شود.

سخن آخر

همانطور که مطالعه فرمودید، برای طراحی ویلا باید همواره اصولی را رعایت کرد تا بتوانیم ویلایی را داشته باشیم که علاوه بر تامین نیازهای ساکنان آن از لحاظ فنی هم تمامی نکات در آن رعایت شود. با توجه به اینکه ساخت ویلا هزینه‌های زیادی را شامل می‌شود لذا بهتر است ساخت آن با برنامه‌ریزی و تهیه نقشه‌های مستند پیش رود تا در آینده ویلایی داشته باشید که از هر حیث جوابگوی نیاز شما باشد. مهندسین ما در گروه معماری ویلاوایت از زمان خرید زمین تا طراحی و ساخت ویلا همواره کنار شما خواهند بود تا با خیالی آسوده آنچه که در خور و شایسته‌تان است را به شما ارائه دهد.